امروزه استفاده از دستگاه های CNC در جاهای مختلفی از صنعت توسعه پیدا کرده و به همین دلیل داشتن اطلاعات از برنامهنویسی این ماشینها میتواند کمک زیادی به شما بکند. جی کد و ام کد دو نوع از روشهای برنامهنویسی در ماشینهای کنترل عددی کامپیوتری هستند که برای انجام عملیات موردنظر سیستم لازم هستند. در این مقاله از انجینیک میخواهیم به بررسی تفاوت G-code و M-code در دستگاه های CNC بپردازیم. البته باید بدانید که قصد ما این نیست که بگوییم کدامیک بهتر از دیگری است؛ تنها میخواهیم تمایزهای این دو را نسبت به هم بررسی کنیم.
نقش برنامه نویسی در دستگاه های CNC
مانند هر کامپیوتر و سیستم دیجیتال که برای درک زبان انسان و انجام دستورات موردنیاز احتیاج به یک سری کدهای خاص دارد، ماشینهای سی ان سی هم زبان عملیاتی خاص خود را دارند که با استفاده از آن میتوان دستورالعملها را به ماشین وارد کرد. اپراتورها میتوانند این دستورالعملها را به صورت دستی وارد کرده یا اینکه از نرمافزار خاصی مانند CAM استفاده کنند.
برنامه CAM یا CAD میتوانند فرایند تولید کد را خودکار کنند؛ اما در حالت دستی، برنامه از کدهای G و M ساخته شده که هریک کارایی مجزایی داشته و هیچکدام نمیتوانند مستقل از دیگری کار کنند. به همین دلیل درک تفاوت G-code و M-code در دستگاه های CNC یکی از اساسهای برنامهنویسی این ماشینها در زمان راه اندازی و نصب دستگاه است. اگر میخواهید نکات مهم در نصب و راه اندازی دستگاه CNC را بدانید مقاله ما را در این مورد مطالعه کنید.
G-code در ماشینکاری CNC چیست؟
حرف G در G-Code مخفف Geometry یا هندسه است؛ با توجه به این تعریف میتوان گفت که کدهای G جهت و نحوه حرکت را به ماشین میدهند. به عبارت بهتر، هر کد G حاوی دستورالعملهایی است که به ماشین اطلاع میدهد چگونه تغییراتی از عملکردهای اساسی خود ایجاد کند. معمولا هر ماشین سی ان سی دارای سه عملیات اساسی است که عبارتاند از:
- در یک خط مستقیم به سرعت حرکت کند
- در یک خط مستقیم با نرخ مشخصی حرکت کند
- در یک دایره با نرخ مشخصی حرکت کند
M-Code در ماشینکاری CNC چیست؟
یک کد M در برنامهنویسی CNC میتواند عملکردهای متفرقه ماشین را کنترل کند؛ برای مثال شروع یا توقف کار را برنامهریزی کرده و برنامههای ویژه را اجرا کند. در بررسی تفاوت G-code و M-code در دستگاه های CNC گفته میشود که دستورات ام به ماشین اطلاع میدهند که یک تابع متفرقه در میان است؛ اما دستورات G تنها وظیفه کنترل موقعیت در دستگاه مختصات دکارتی را بر عهده داشته و بر روی اعمال ماشین کنترلی ندارند. برخی از افراد معتقد هستند که M مخفف Machine است و میتواند عملیات دستگاه سی ان سی را به خوبی کنترل کند.
تفاوت G-code و M-code در دستگاه های CNC در انواع
بسته به عملکردی که با استفاده از هریک از کدها نشان داده میشود، کدهای G و M را در دستههای متفاوتی قرار میدهند که در جدول زیر نشان داده شده است:
کد G | کاربرد | کد M | کاربرد |
---|---|---|---|
G00 | موقعیتیابی سریع | M01 | توقف برنامه – اختیاری |
G01 | حرکت خطی | M02 | پایان برنامه |
G02 | حرکت درونیابی دایرهای در جهت عقربههای ساعت | M03 | شروع حرکت اسپیندل به جلو با چرخش در جهت عقربههای ساعت |
G03 | حرکت درونیابی دایرهای در خلاف جهت عقربههای ساعت | M04 | شروع حرکت اسپیندل با چرخش معکوس در خلاف جهت عقربههای ساعت |
M06 | تغییر ابزار |
اساسی ترین تفاوت G-code و M-code در دستگاه های CNC
به طور کلی سه ویژگی اساسی وجود دارند که باعث ایجاد تفاوت G-code و M-code در دستگاه های CNC میشوند و عبارتاند از:
- G-Code حرکت و عملکرد دستگاه CNC را هدایت میکند؛ در حالی که M-Code عملیاتی را کنترل میکند که شامل حرکت نمیشود.
- G-Code دستگاه CNC را فعال میکند و M-Code کنترلکننده منطقی قابلبرنامهریزی دستگاه را فعال میکند.
- G-Code اغلب در ماشینهای CNC تفاوت دارد؛ در حالی که بیشتر دستورات M در این دستگاهها یکسان هستند.
سخن پایانی
در این مقاله از انجینیک به بررسی تفاوت G-code و M-code در دستگاه های CNC پرداختیم و انواع این دو کد را با هم مقایسه کردیم. دقت داشته باشید که ماشینهای سی ان سی بدون برنامهنویسی درست قادر به انجام هیچ کاری نیستند و حتی ممکن است وظایف خود را به اشتباه انجام دهند؛ بنابراین باید نصب و راه اندازی دستگاه سی ان سی را به یک متخصص در این زمینه بسپارید. شما میتوانید برای دریافت خدمات تخصصی در این زمینه با ما تماس بگیرید.
سوالات متداول
زبان برنامه اصلی مورداستفاده در ماشینهای CNC کدام است؟
کدهای G زبان اصلی برنامه مورداستفاده در دستگاه های سی ان سی هستند.
آیا میتوان به صورت جداگانه از کد M و G استفاده کرد؟
خیر. درستی عملیات در یک دستگاه سی ان سی وابسته به ترکیب هر دو کد M و G است که میتوانند در کنار هم فعالیتهای هندسی و غیر هندسی دستگاه را کنترل کنند.